jueves, 30 de julio de 2009

LA VANGUARDIA

NAUFRAGIO DEL MERCANTE
"LUCITA" A LA ALTURA
DE CABO PEÑAS
Gijón, 10. — Ha naufragado, a la altura
de Cabo Peñas, el carguero «Lucita»,
de 180 toneladas, matrícula de El Ferrol
del Caudillo, que había salido hoy
del puerto del Musel con. una carga de
cemento. El barco iba tripulado por
seis hombres. Estos, al ver que se abría
una gran vía de agua en la bodega y
que la embarcación se hundía rápidamente,
saltaron a la mar en un bote.
Fueron recogidos por el también carguero
«Monte Medela», que los transportó
hasta Gijón, donde les fueron
prestados los auxilios necesarios. No «e
han producido víctimas...— Cifra.
La Vanguardia de Barcelona
11 de Septiembre 1965

Este es el recorte de prensa que salio en la Vanguardia de Barcelona en el día que se perdió el Lucita, donde yo estaba de engrasador.

CHE VIVE


CHE GUEVARA

Ernesto Guevara “CHE”

Aprendimos a quererte,
Amigo Che-Guevara.
Aprendimos a quererte,
en los últimos minutos
de tu vida.
Cual era tu lucha libertaria
.que tenías prometida
A tu América Latina.

Tu amor revolucionario,
A la causa de la clase obrera.
Te llevo a la tumba compañero,
.y por mí serás recordado,
Mientras no muera.

Tuviste que entregarte,
.Con tu cuerpo acribillado de balas.
Nosotros no pararemos,
Hasta dar con los asesinos canallas.

Aprendimos a quererte,
Desde cuba al mundo entero.
Tu lucha seguirá en nuestros corazones.
Camarada, amigo y compañero.

Cuba te llora,
Bolivia te reclama,
Argentina te quiere.
La humanidad te llama.
Libertador de cuba
De ti aprendí.
De ti descubrí,
Nuevos horizontes,
De ahí, y de aquí. CORME- Luis Suárez.......06.

viernes, 24 de julio de 2009

A MIÑA CRITICA

A FONTE DO CAMPO

O meu pensar

1º. Empezo por o cor, a min non me gustan os colorines, pero con isto non podo obrigar a ninguén a ter os meus gustos, en tal caso tratarei de falalo para poder ter un resultado entre a maioría por un lado ou por ó outro, iso chamase Democracia.
2º. As señoras da Fundación, xa fai uns meses que teñen o permiso do Concello para pintar a fonte de palabra, tiveron esperando o permiso por escrito é ata que non ó tiveron non o fixeron, falaron coa asociación onde nos nós situamos sempre o amparo dos veciños nas súas reclamacións, que foron feitas sen contar coa asociación, que lle chamo eu protestas de taberna, de xente que só sabe berrar e insultar a quen traballa polo pobo, eles non se enganan en nada, será por que non fan nada.
3º. A miña critica a o señor Alcalde, o momento de terminar as pintoras de pintar a fonte unhas persoas leváronlle a protesta o concello que o vexo ben pero resulta que estas persoas son da política amiga do señor Alcalde, e non mais recibilos, xa mandou sacar os colores a fonte, espero que as moitas protestas que outros fan, pero non son dos cores do seu partido, lles faga o mesmo caso sempre que reúnan os criterios.
4º. Ai gustos para todos, o único que non estou de acordo é coa feitura que fixeron esta noite coa fonte, agora esta como eles queren que estea chea de merda, para min a persoa que fixo ou as persoas que o fixeron están fora da razón, eu isto chámolle actos de verdadeiros canta mañas, cando se fai unha cousa así, faise coa cara descuberta e con sol ou chuvia, agora as manifestacións podémolas facer, que nos fagan caso é outra historia, pero dando a cara, eu estou con quen da a cara, e aínda que non este de acordo cos colores si estou con elas por dar a cara por Corme que outros son de Corme, cando entra no seu peto diñeiro veña de onde veña, así Corme será o Corme dos caciques e de xente que so mira para dentro da súa casa e esquecese dos demais, loitade para que teñamos un medico mais, loitade por a oficina marítima que funcione e polo medico dos nenos que este mais días da semana, loitada por un concello que agrupe a todas parroquias por un igual, sen ter uns favoritismos so por aqueles que mais se acheguen aos que gobernan, por todo isto e mais, e ó que temos que loitar e non por o simple cambio do cor da fonte. Sé es de dereitas ou de esquerdas, non contes co meu apoio nestes casos vandálicos, da a cara.
5º. E isto vai para as amigas da FUNDACION TORRE PUJALES, adiante amigas co voso traballo de poñer en Corme o que outros non sabemos poñer, estamos a maioría con todo o que estades facendo, o dixen é o repito ninguén se equivoca se non fai nada, nos meus corenta anos que loito polos intereses dos demais sen pedir nada a cambio, en algunhas cousas me equivoquei, pero en outras dei co acerto. Unha ves mais, grazas amigas.



Luís Suárez (Corme – 24-07-09)

A FONTE DO CAMPO


martes, 21 de julio de 2009

BEBERAXE

A QUEIMADA E CONXURO



Ingredientes: Aguardiente, azúcar blanco fino, cortezas de limón y algunos
granos de café Preparación: En un recipiente de barro cocido de vierte el aguardiente y el azúcar, en la proporción de 120 gramos por cada litro de líquido. Se añaden mondaduras de limón y los granos de café. Se remueve y se le planta fuego, con un cazo en el que previamente habremos colocado un poco de azúcar con aguardiente. Muy despacio, se acerca al recipiente hasta que el fuego pase de uno a otro. Se remueve hasta que el azúcar se consuma. En el mismo cazo se echa un poco de azúcar, esta vez seco, y colocándolo sobre la queimada se mueve hasta convertirlo en almíbar, que se vierte sobre las llamas y, removiéndolo, esperamos a que las llamas tengan un color azulado. Mouchos, curuxas, sapos e bruxas. Demos, trasnos e dianhos, espritos das nevoadas veigas. Corvos, pintigas e meigas, feitizos das mencinheiras. Pobres canhotas furadas, fogar dos vermes e alimanhas. Lume das Santas Companhas, mal de ollo, negros meigallos, cheiro dos mortos, tronos e raios. Oubeo do can, pregon da morte, foucinho do satiro e pe do coello. Pecadora lingua da mala muller casada cun home vello. Averno de Satan e Belcebu, lume dos cadavres ardentes, corpos mutilados dos indecentes, peidos dos infernales cus, muxido da mar embravescida. Barriga inutil da muller solteira, falar dos gatos que andan a xaneira, guedella porra da cabra mal parida.

viernes, 17 de julio de 2009

CUBA 1930


O RAPAZ E Ó VELLO

Contan que nunha aldea, despois de 120 almas que contaba o censo, encontrábase Toniño é Lelo, Toniño o rapaz é Lelo xa entrado nos sesenta anos. Ó Toniño un xa medio mozo só lle gustaba falar das boas mozas do pobo, e nunca dos libros, encambo ó avó Lelo falaba sempre dos vós libros de literatura, de cultura é historia, tamén gustaba contarlle as súas aventuras de cando fora mozo, unha de elas fora de un viaxe que fixera a Cuba, contaba que aquela illa era unha marabilla de mulleres pretas e mulatas, onde as augas dos seus mares estaban sempre moi quentes, traballo para todo aquel que quería traballar, non tiña nada que ver coa nosa terra que enlazaba de un inverno con outro. O único que lle contaba mal da illa era da súa mala política, das súas revoltas dos labregos e estudantes. Faláballe do tirano de Gerardo Machado é da súa ditadura apoiada por Estados Unidos. En cambio Toniño pouco tiña que contar, non era como os nenos de esa illa do Caribe que xogaban no malacón da Abana mirando cara a súa baia como entraban e saian os buques a vapor moitos de eles coa bandeira Española no seu pau entre as velas, Toniño en vez de ir a escola coma estes e contarlle o seu avó aventuras literarias, contáballe como un día foi capaz de coller no monte un conexo facendo como o conexo o fai, a saltos, e cara abaixo, que máis das veces os tombos son mortais tanto para o cazador coma para o animal.

Un día, contaba ó Toniño que estaba dando conta das bacas que non comeran o millo nunha leira coa su avoa, nas Raposeiras, é el dicía que sempre lle tiña medo as bacas aínda hoxe tenlle ríspeto, ¿ ai ese día?, volvín a nacer, a marela estaba comendo un pé de millo, eu fun tornala e a mala marela mirábame de lado, eu xa con medo fun pola parte de diante así non podíame dar unha patada, pero achegueime un pouco a ela e a cabrona fixo un movemento coa cabeza e colleume con un corno pola cintura aferrándose o corno a un cordel que tiña coma cincha na miña cintura, a vaca o terme enganchado empezou a correr e menear a cabeza de un lado para outro, así estibemos uns des minutos ou mais. Cando o animal quixo nun de eses zarandeos, soltoume ou rompeu a amarralla non sei, so sei que tiven unha sorte de mil raios non pincharme co seu corno a barriga.

Lelo escoitaba coma Toniño lle contaba cousas que lle pasaran a el tamén cando fora rapas ou aínda peores, pero o vello so gustaba contarlle cousas o mozo das súas andainas nos mundos do caribe, con aqueles traxes brancos e crobata, sombreiro de alas anchas, nun mundo marabilloso, so que tiñas que traballar moitas horas para poder vivir, onde traballo si había pero mal pagado polo réxime que implantara Machado que só apoiaba o cacique empresario e o imperio ianqui implantado na illa.
O avó Lelo, cóntalle a Toniño todo o criterio das loitas e golpes de estado na illa, unha de elas foi cando derrotaron a Machado apoiado por EE.UU, pero fixeron o que eles quixeron, sacaron a un ladrón e puxeron a un traidor da patria, amante das rexas carcerarias e torturador das masas revolucionarias obreiras e campesiñas. Despois pasáronlle o poder a outro aínda peor o sarxento Batista tamén nun golpe de estado, mentres tanto o pais puxese patas arriba, que era o que querían os poderosos do norte as masas nas cárceres os partidos obreiros revolucionarios pasaron a clandestinidade e mesmos os que apoiaron algún golpe militar chamados demócratas tamén foron apartados da política, un atentado contra aqueles movementos estudantís que apoiaron a Batista chegarse o poder de corta duración.
E así despois de este marabilloso paraíso do traballo das mulatas da praia, e dos rapaces xogando no Malecon da Abana ese traxe branco con zapatos negros coa punta branca, todo pasou o pantalón a remendos cosidos con fío que encontraba tirado pola rúa. Quería marchar para a miña terra pero non tiña diñeiro para pagar o pasaxe, a fame cada día era mais, eu nas cartas non contaba nada, non sei como na casa en España se deron conta e nunha carta dixéronme que si quería voltar que me mandaban o billete ou o diñeiro non esperei mais, collín o correo que saia da Abana a Vigo pasando polo Brasil, onde tiña ganas de quedar pero non o fixen.

Isto foi de un emigrante a Cuba contada a o seu neto.


Luís Suárez (Corme-17-07-09)

sábado, 11 de julio de 2009

TABERNA SOLIDARIA



TABERNA SOLIDARIA

Ayer y hoy estuvimos de trabajo solidario, con Norte Sur Solidario, Nicaragua lo merece y mas su gente, esas personas incapaces de seguir lo que en algunos tiempos decía Augusto Cesar Sandino de formar ese ejercito de los pobres para salir de la miseria y pisotear a la oligarquía de los ricos, causante de esta clase de mundo que le toca vivir Nicaragua de cuatro amos. Aquella revolución que todos empezamos a vivirla como un reclamo a la lucha de Sandino, todo se a quedado en un recuerdo de fantasmas metidos en el poder, hoy vivir en Nicaragua es difícil, los precios al consumo han subido un tres cientos por cien.Mucha gente paso por esta taberna solidaria, ayer estuvimos cuatro atendiendo a esta marea de solidarios sedientos, una para apagar la sed, y otra para poner una arena mas en este arenal que comienza a tener su fruto gracias a Norte Sur Solidario, y los mismos estuvimos hoy en la fiesta del percebe capitaneados por el compañero Lelo, yo y Vanesa y unos del Couto unos ratos

jueves, 9 de julio de 2009

EL VAQUILLA

PERROS EN LA CALLE

Perros en la calle, es un recuerdo mío de mis tiempos jóvenes a finales de los 70, sobre el 78 mas o menos Barcelona empezaba a levantarse de la opresión de los generales del fascismo, se podía hablar un poco más, las calles estaban mas al alcance de todos para reindicar mejoras en la vida política, social y del trabajo, y también los que en la dictadura estaban mas controlados, como los rateros de carteras y quinquis de barrio, como los Toretes y Baquillas en la zona de la Mina, aunque en su barrio parecían santos, yo conocí al Baquilla, este santo de pistola y navaja que con frecuencia se hacia pasar por el barrio del Pueblo Seco, cuando estaba solo un peto en la puerta y se cagaba, cuando tenía compañía el mundo era suyo, y más cuando tenía una raya en la cabeza de harina, los coches les tenían miedo, los neumáticos se asustaban nada más verlos y nosotros los de a pie con mucho cuidado en no molestarlos y tener siempre cara de risa y mirarlos con los dos ojos cara a cara, el no ni siquiera para coger algo que ellos te ofrecieran, en los grupos de amigos siempre había alguno que les veía bien, no se si seria por el trapicheo del chocolate y harina pero se enrollaban entre ellos, y tu claro las tenías que aguantar o dejar de estar con tus amigos un poco más tolerables aunque también algo quinquis, pero no rateros como Juan José Moreno Cuenca (el Vaquilla) o Ángel Fernández Franco (el Torete).

Estos críos con sus 16 años ya sabían aguantar el frío de los barrotes de hierro de las cárceles, cuando se veían por las calles o es que estaban fugados de la cárcel o con pequeños permisos que eran pocos, los mas de ellos eran fugas, y cuando se encontraban libres las hacían a lo bestia con atracos y robos de automóviles, cada día les veías con un coche diferente y como de ellos no eran le pisaban asta reventarlos y nosotros hacíamos de publico, y ellos crecían hasta que llegaba la policía, que nada podían hacer con estos todo terreno, dos días en la cárcel y cinco en la calle.
El que más conocí, a sido Juan el baquilla, un día estando en el baile de Pueblo Nuevo, que por cierto era Gallego, estaba con una compañera bailando y vino un crío y me dice que le deje bailar con ella, por mi le dejaba pero Isabel no quiso por la pinta que tenía, roñento y de malas pulgas, al final bailo con el y no la dejo hasta que quiso. Unos amigos me contaron quien era, y que sería mejor dejar el asunto mientras no hiciera tonterías como acostumbraba hacerlas, desde ese día cuando me veía por el barrio me saludaba, decían que este solo era compresivo con quien se hacia el débil, y yo era uno de ellos, la mayoría de mi pandilla paya solían invitarles a una cerveza o a algo de porquería que ellos aceptaban muy contentos.

Entre estés gitanos uno me salvó un dedo o mismo la vida, un día en Hospitalet, mejor dicho en Sans, estaba yo y un gitano tomando una cerveza en una terraza, junto a nosotros en otra mesa estaban cuatro, también consumiendo no se cual, habando entre ellos en calé, yo no comprendía nada, pero si el que estaba conmigo, se levanta y va hacia ellos, cosa que ami no me gusto nada, y empiezan a gritar en su idioma, y todo se quedo en nada, el gitano que estaba conmigo me dice lo que estaban tramando, yo tenía un sello de oro en la mano que aun conservo, y ellos decían de robármelo, y mismo si no salía del dedo me lo cortaban, de eso me recuerdo que en su conversación uno mostraba una navaja, asíque no todos los quinquis por que este gitano también lo era, aunque el decía que vivía de de la recoleta de chatarra por el barrio y muy amigo de los guardias urbanos ya que todos le conocían por buen hombre.

En Diciembre del 2003 muere el Vaquilla a los 42 años del SIDA.
Y esto a sido un poco sobre los perros en la calle.


Luís Suárez Varela
Corme-07-09

domingo, 5 de julio de 2009

FISTERRA E O CASON

El Casón: la memoria oxidada
Etiquetas: mar, naufragio, litoral
05/12/2007 - Claudia Neira
El testimonio del naufragio del Casón queda, veinte años después, tan sólo en la memoria de los vecinos que lo vivieron. Incluso el bodegón "O Casón", en Fisterra, cambió la decoración. Desaparecieron los recortes de prensa y las fotografías del suceso. La dueña del bar, María, explica que cambiaron "aprovechando que había que pintar" y que esta transformación es provisional. "Este año va así pero pienso reponer todo lo del Casón y la exposición sobre los faros de Galicia, que he guardado en casa".
Información relacionada
· Portada: El Casón, 20 años después
· Diez días de diciembre
· Alúmina-Aluminio: una carga inesperada
Aunque la nueva imagen del bodegón "O Casón" intentó darle un tono "más juvenil" al local, María apunta que hay gente a la que no le gusta como quedó. Ahora, de las paredes cuelga una red con varias figuras de cartón piedra de estrellas de mar, pescados y simbología marinera más naif. Un salvavidas con el nombre del mercante es lo único que mantiene. Antes, también había vecinos que no querían verse en las fotografías y otros que, por el contrario, le pidieron llevarse alguna imagen de recuerdo. "En casi todas las casas tienen fotos del Casón", afirma.EvacuaciónEn Fisterra el mercante dejó 23 marineros muertos y el miedo en el cuerpo de las gentes, que se extendió a otras localidades próximas de la Costa da Morte, como Corcubión, Cee o Muxía y provocó una huida masiva, una "evacuación espontánea" para las autoridades. Los vecinos acusaron falta de claridad en las informaciones sobre el peligro que podría traer la carga del buque y cuando el Casón -que ya llevaba días ardiendo a 200 metros de la costa- comenzó a registrar diversas explosiones, miles de personas abandonaron con prisas sus hogares.Cuenta María que en las carreteras se produjeron atascos impresionantes, y se veían coches militares circulando por todos lados. Había un plan de evacuación diseñado por las autoridades que no se puso en funcionamiento de forma inmediata, porque nadie había dado la orden, y los que pudieron marcharon en sus coches mientras otros muchos esperaban por los autobuses. Una vecina de Corcubión recuerda cómo lloraban sus hijos por tener que dejar atrás "sus muñequitos". Se abandonaron las casas y los juguetes, pero también negocios y explotaciones ganaderas con la incertidume de si la nube que salía del mercante era tóxica o no y los animales estarían vivos al día siguiente.La fuerza del rumor"Fue una locura. Nosotros evacuamos el día que comenzaron las explosiones. Por la noche vino mi hermano, que estaba de aquella en la Cruz Roja del Mar y me dijo que había que marchar, pero que él quedaba porque era su deber", recuerda la dueña del bar. Al día siguiente volvió a Fisterra "porque parecía que ya no había peligro". A la entrada del pueblo, la Guardia Civil les pidió el carné de identidad para comprobar que eran vecinos y no gente de fuera que pudiera aprovechar el éxodo para robar en las casas. María cuenta que todo estaba desierto y en "el puerto había una niebla de color gris, pero no era tal, era del humo del barco". Veinte años después los vecinos encuentran la principal causa de la situación que se vivió en la falta de información por parte de las autoridades, que "no aclararon nada", opina la dueña del bodegón. "Nosotros salimos a la calle a manifestarnos para pedir que nos dijesen lo que pasaba y quedamos igual que estábamos". Esta es también la base de la explicación ofrecida por los diversos especialistas que analizaron la conducta de la población: una situación de crisis en la que los datos variables y las contradicciones de las instituciones acabaron por darle más peso a los rumores por encima de las comunicaciones oficiales.Un cargamento lleno de peligro y misterioLa gran incógnita del Casón era su cargamento, que tardó cuatro días en conocerse de forma detallada. Una vez se sabía qué substancias transportaba el mercante, el fallo residió en no saber explicar a la gente de a pie las consecuencias para la salud pública y para la actividad pesquera que podría haber en caso de producirse un vertido o una emisión de gases. Las hipótesis que se dieron a conocer en los medios de comunicación salieron de las declaraciones de los expertos en química de las universidades consultados por los periodistas, y ajenos al aparato oficial.Por parte de las autoridades, las medidas adoptadas fueron "las normales en caso de embarrancamiento" según informó el gobernador civil de A Coruña, Andrés Moreno Aguilar, y se insistió en que todo estaba bajo control y no había peligro. Aun así se elaboró un plan de actuación que incluía la evacuación de la población civil, además de intentar apagar el incendio en la cubierta y descargar la carga considerada "más peligrosa". En el barco, a pesar de todo, se produjeron explosiones y daba "la impresión de que los bidones saltaban del agua" al entrar en contacto con el mar, cuenta María. Estas violentas reacciones químicas eran "previsibles" para el entonces director general de la Marina Mercanta, José Antonio Madiedo, pero no para los vecinos de la zona, que ya estaban escapando del lugar.Símbolos y recuerdos para el futuroDel Casón quedan restos allá donde embarrancó, delante de la playa de Rostro, "y aún hay bidones debajo del agua", asegura María. La popa del buque, "no la llevaron de todo, porque no pudieron o porque no quisieron, no sé". Otro esqueleto de barco en la Costa da Morte. Para la dueña del bar, accidentes como el del Casón se pueden repetir. "Ayer incluso había un mercante cargado de contenedores en la punta del muelle. Cuando hace mal tiempo se meten en la ría para abrigarse, lo cual es normal, pero nosotros no sabemos que es lo que llevan".En memoria de los fallecidos se instaló un monumento en el muelle. Un enorme ancla a la orilla del mar, que se suma a los cientos de cruces y símbolos que recuerdan a los que el mar llevó consigo en la Costa da Morte. El recuerdo del Casón quedó eclipsado por el posterior accidente del petrolero Prestige y la marea negra que provocó a lo largo de todo el litoral.En febrero de este año, la carga del Ostedjik, de bandera holandesa, comenzó a descomponerse emitiendo gases que resultaron no ser tóxicos, pero sí irritantes. Algunos políticos aprovecharon este accidente para invocar al Prestige, pero casi nadie se acordó del Casón. El paso de los años sólo le trajo el olvido y la comprobación de que 20 años después las autoridades pueden averiguar más rápidamente el cargamento de los buques, pero aun no tienen muy claro que hacer con ellos en caso de accidentes como el del mercante holandés, que fue a parar, igual que el cargamento del Casón, a la costa de Lugo.

viernes, 3 de julio de 2009


A FURNA DA BARDA

Unha lenda para o noso recordo.

Xa fai moitos anos, existían uns moradores nos contornos das praias da barda onde se aloxaban, uns na furna da praia grande, outros no petón da casiña, outros na furna da parede e os mais pobres na furna da Salgueiriña, xa que so tiñan unha entrada e pola mesma a saída, facéndoa con dúas entradas co paso do tempo.
Vivían da pesca e caza, os seus xefes eran elixidos unha soa vez nunha pelexa que tiñan cada certo tempo cando deixaban o seu fogar familiar, os que mais tempo botaron foron Kripus o xefe da barda, e o segundo chamábanlle Ripus un guerrilleiro que estivo o fronte da tribo tamén durante a sui longa vida.

Cando Kripus saio da casa dos seus pais tería uns vinte anos, e tocoulle pelexar co fillo do actual xefe naqueles intres, xa que este estaba nunha idade xa avanzada e tiña que ser apartado do mandato coma xefe da tribo. Nesta pelexa saio gañador Kripus, o seu rival ficou desfeito e o seu corpo foi comesto polas serpes no campo da Barda centro de conmemoracións os seus deuses e espíritos. Dende aquel momento todos os xefes do entorno puxéronse en garda, contra este saínte xefe da Barda, e mais o da tribo da praia da parede, os primeiros tempos, foron de grandes loitas entre estes dous guerrilleiros, tanto na praia grande coma na pequena.

O xefe da tribo da parede mandou perforar no interior da furna para ter mais cabida para os que a evitaban e en especial os guerreiros facendo unha saída uns dous centros metros o lado de unha fonte de moi boa auga pero en pendente, este traballo durou moitos anos, que durante eles morreron ducias de operarios. Loitas, mais loitas por o poder de un anaco do mar e a súas ribeiras, a caza e pesca escaseaba, nunha pelexa o xefe da furna da Salgueiriña ficou sen un brazo arrancado polos guerrilleiros inimigos, isto foi unha gran loita entre as dúas tribos que durante elas a furna da Salgueiriña ficou destruída unha entrada a do norte que aínda hoxe esta furada no medio. A mesma sorte lle pasou a furna da praia pequena, hoxe a Parede, o mar empuxado pola avaricia de uns e de outros entrou na furna e desfixo todo deixando a furna sen teito so con dúas paredes, morreron cas todos debaixo das pedras, so uns poucos ficaron con vida, e colleron coma refuxio o petón da casiña de aí hoxe chamase así ó petón que esta no monte do Rubio, Petón da casiña.

Os poucos que ficaron de estes dous bandos, foron vencidos pouco a pouco pola tribo da praia grande da Barda formando unha gran tribo invencible para todos aqueles que se achegasen por mar ou terra.
A furna da Barda empezou a ficar pequena, e tiñan que saír a caza cada día mais lonxe e non querían pasar polo campo de Pedra ancha lugar sagrado para a súas crenzas. Pasaron anos e un novo xefe mandou escavar na furna monte arriba e outros tamén fixeron o mesmo pero cara baixo, aínda non se encontraron, os que empezaron na praia saíron en Portas, de aí hoxe chamase o monte de Portas, que durante séculos fixo saída da Barda por un túnel, hoxe pechado, e séguese buscando a entrada, e mesmo a onde chega a furna da Barda.


Luís Suárez. 2- 7- 09
COUSAS DE BRUXAS

Aló a comezos do século XX xa fai uns noventa anos no lugar do Roncudo había unha moza chamada Rosa, é vivía no alto da Vixía os seus pais eran labradores e os seu pai tamén polo verán facía de mariñeiro nas tarrafas no porto, como labradores eran uns dos mais da aldea, chegaron a ter tres vacas na corte, cando naceu Rosa non era o mesmo boa faia facía o que avía na casa ou caseta onde vivían. Rosa saia as romarías, a Santo Adrián a Aldea, o Faro en Brántuas, as festas do Porto, xa cumprira os vinte anos, e nunha festa no faro coñeceu a un mozo de Juxín Luís, neses tempos aínda aos vinte anos era moi mala sona ter noivo e trataron de chamalo coma de bos veciños da parroquia de San Adrián de Corme.
Foi pasando o tempo e os amoríos de esta parella, xa foi pasando de vos veciños a o amor de querer un ao outro, Luís mercou un pequeno faco para que os seus viaxes que facía ao Roncudo fosen mais cómodos, e o camiño non estaba aló moi ven arranxado para camiñar de noite, o faco Manolo estaba tomen contento de facer este viaxes xa que en Roncudo tiña algunha fariña de recompensa cando tiña que ir a buscala o muíño da Zorrateira, lugar escondido de so estrelas e algunha luz de algún navío polo mar, esta escuridade da noite facía de compañeira a esta parella no tempo que esperaban para recoller a fariña que saia da pedra de moer no run, run, de ruído que facía a cuberta de pedra, entre este run, run pasaban as horas e o faco facíase o inocente e non vía nada, so esperaba a que o muíño acabase de moer para ter a súa ración de fariña con auga do manancial fresca, que mellor amor que este. As catro da mañan collían camiño arriba, moita costa, o peso da fariña era pouco. Luís, fillo de solteira pobres, vivían no lugar de Guxín nunha caseta de so un andar, moita fame, a pobre da súa nai traballaba de sol a sol para poderlle dar un pouco leite que recollía nas casas que traballaba no lugar, este sería o xornal que lle daban polo seu traballo de mais de 15 horas, dicíase xornal de sol a sol e as veces de lúa. Luís cando foi collendo idade marchaba camiño de San Adrián vello, aló nas Salgueiras había unha pequena aldea que estaba evitada por unhas familias que apreciaban aos parentes de Luís, axudáballe aos asuntos da labranza, e despois de darlle a comida sempre aparecía un pantalón ou unha camisa para poñer o Domingo ou unhas alpargatas para poñer nos pes, xa que durante a semana os pes estaban descalzos e cheos de feridas, nin os toxos nin silvas entraban aquelas peles.

Volvendo aos amoríos, aló na Aldea do Roncudo, un día ao deixar a Rosa aló serian as 12 ou a 1 da mañan, Luís e Manolo collían camiño abaixo, pasando por a Fieiteira, Cuíña de arriba, os dous cheos de sono baixaban tropezando coas pedras, o entrar no río de Cuíña o faco Manolo non quere pisar as augas, Luís dille que camiñe Manolo non quere, neste intre Manolo pártese en dous e Luís cae a auga, o estar na auga mira a todos os lugares e Manolo desaparece e non deixa rastro, Luís levantase e empeza a correr, recordando o pasado, como foi que o faco se partiu en dous, ¿isto é cosas de meigas ou do demo? ¿Manolo onde estas? Manolo non apareceu por todo o camiño dende Cuíña a Guxin.

Fosen bruxas ou demos non o sei, so sei que meu avó contoume que esa noite tiveron festa na casa, a matanza do porco, beberan algún viño e comera algo fora do normal, para meu avó sairán os dous da Vixía, é saíron dito por miña avoa Rosa, cando meu avó chegou a casa Manolo estaba na corte, ¿A cabrón déixacheme tirado no río? ¿Que fixeches para partirte en dous? ¿ Es o demo? ¡¡pegar non che pego, pero mañan castigado!!

Sobre este ocorrido, quizais o que pasou foi que meu avó Luís no estaba afeito a beber nada, bebeu uns grolos de viño e colleu o cabalo durmido, montouno e polo camiño viña soñando en algunha cousa rara, o cabalo o tocar coa auga asustouse e meu avó caeu ao río, e a auga no inverno baixa fría, o cabalo empezou o trote e meu avó buscando por el.

Aínda cando mo contaba, fosen as veces que foran, para el o faco Manolo partirase en dous, é foise de este mundo dicindo que foran cousas de bruxas ou de demos é non de ningún sono raro.......



Luís Suárez. 2- 7- 09